Categorieën
Uncategorized

Lichaam en de geestelijke weg

‘Elke vorm van minachting of verwaarlozing van delen van de werkelijkheid, zoals lichaam, materie, gevoel of verstand is een karikatuur van spiritualiteit.’

Otto Duintjer, ‘Onuitputtelijk is de waarheid’

Kunnen wij ons openen en ruimte geven voor wat het leven ons biedt, op alle niveaus van bewustzijn die een mens zijn toebedeeld? Lijfelijk en zinnelijk, met onze vitale krachten en verlangens, met ons hart als vermogen tot meevoelen met andere wezens, met ons intellect en intuïtie, waardoor we kunnen zien en inzien? Waarbij alle aspecten erkend worden en tot leven mogen komen: zo openstaan voor de werkelijkheid dat de oorspronkelijke verbondenheid beleefd wordt in een bezield en begeesterd lichaam. Waarbij het niet zozeer gaat om het hogere of diepere van de Werkelijkheid, maar vooral om het triviale, het concrete van het dagelijkse leven.

Zo bezien is spiritualiteit is ook een lijfelijke aangelegenheid: het lichaam dat wordt (aan)geraakt, dat pijn lijdt en ruimte gewaar is, kan geleider zijn van een spirituele gang die zeer concreet en aards is. We hoeven ons daarvoor niet af te wenden van het gewone leven, of ons aan te sluiten bij een religieuze gemeenschap of sangha, juist de alledaagse handelingen en ontmoetingen tonen ons wat gezien en geleefd wil worden.

De ontkenning van normale menselijke verlangens komt in vele spirituele en religieuze tradities voor, zowel in het oosten als in het westen. Menselijke behoeften als intimiteit, seksualiteit, maar ook het hartzeer en grotere kwetsbaarheid die het gevolg zijn van geestelijke oefeningen worden verdrongen. Toch zullen vroeg of laat de ontkende en onbevredigde behoeften zich niet langer laten wegdrukken. Voor velen blijkt de spirituele bypass niet te werken zoals aanvankelijk gehoopt.

Als we werkelijk heel willen worden zullen we het lichaam moeten toe-eigenen door de behoeftes, pijn en beperkingen te accepteren als de onze. Het is dan zaak om aandacht te geven aan het lichaam; dat geeft toegang tot waarachtig leven want het lichaam is voelend en bezield. Het bezit een enorme wijsheid en geeft indien waargenomen, sterk aan wat er nodig is om zich als mens verder te ontvouwen.

De essentie van belichaming ligt in het ten volle doorleven, beleven van wat voorheen niet te erkennen of te dragen leek. De hierbij opkomende ongepolijste oerenergie wordt tegelijkertijd gebruikt om steeds subtielere ervaringen te bevorderen.

“De inzichten, religieuze ervaringen of verlichting moeten hier en nu in ons eigen lichaam tot uitdrukking worden gebracht, anders is zij niet authentiek. In dit lichaam/geest-complex is zowel de oorzaak van het lijden als de opheffing van het lijden te vinden. Ontwaken kan alleen een ontsluiting tot vrijheid in dit aardse leven zijn als het lichaam er de grondslag van is.” Jack Kornfield, ‘Na het feest komt de afwas ‘.